Các đặc điểm nổi bật của tỉnh Tây Ninh mới

Tỉnh Tây Ninh mới, sau khi sáp nhập với tỉnh Long An theo Nghị quyết số 1682/NQ-UBTVQH15 ngày 09/05/2025, có nhiều điểm đặc biệt nổi bật về địa lý, kinh tế, văn hóa, và du lịch. Dưới đây là các khía cạnh đặc biệt của tỉnh Tây Ninh mới, dựa trên thông tin cập nhật:

1. Vị trí địa lý và hành chính
- Diện tích và dân số: Tỉnh Tây Ninh mới có diện tích 8.536 km², xếp thứ 18/63 tỉnh thành Việt Nam, với dân số khoảng 3.254.170 người (2025), cũng xếp thứ 18.
- Vị trí chiến lược: Tây Ninh nằm ở Đông Nam Bộ, là cầu nối giữa cao nguyên Nam Trung Bộ và đồng bằng sông Cửu Long, giáp TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bình Phước, Long An, và có 240 km đường biên giới với Campuchia (tỉnh Svay Rieng và Kampong Cham). Điều này giúp Tây Ninh trở thành cửa ngõ giao thương quốc tế quan trọng, đặc biệt qua cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, nằm trên tuyến đường Xuyên Á.
- Hành chính: Tỉnh có 9 đơn vị hành chính cấp huyện (1 thành phố, 2 thị xã, 6 huyện) và 96 đơn vị hành chính cấp xã (82 xã, 14 phường) sau sắp xếp năm 2025.

2. Kinh tế và phát triển
- Tăng trưởng kinh tế: GRDP năm 2024 đạt 312.456.603 triệu VNĐ, xếp thứ 10 cả nước; thu ngân sách 39.704.480 triệu VNĐ (thứ 12); thu nhập bình quân đầu người 58,54 triệu VNĐ/năm (thứ 16).
- Nông nghiệp và công nghiệp: Tây Ninh có hơn 96% quỹ đất thuận lợi cho nông nghiệp, với các sản phẩm đặc trưng như mãng cầu Bà Đen (được bảo hộ chỉ dẫn địa lý), muối tôm, bánh tráng phơi sương, và chăn nuôi quy mô lớn (gia cầm 9,9 triệu con, bò 96.715 con). Tỉnh có 9 khu công nghiệp với tổng diện tích 4.485 ha, phát triển mạnh về thương mại và dịch vụ.
- Năng lượng tái tạo: Tây Ninh nổi bật với các dự án điện mặt trời nhờ lượng giờ nắng cao quanh năm, góp phần vào phát triển kinh tế xanh và bền vững.
- Kết nối giao thông: Tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Mộc Bài, dự kiến hoàn thành năm 2025, cùng với quốc lộ 22 và 22B, tạo động lực phát triển kinh tế cửa khẩu và liên kết vùng.

3. Văn hóa và du lịch
- Di tích và danh thắng:
  - Núi Bà Đen: Ngọn núi cao nhất Nam Bộ (986 m), nổi tiếng với cảnh quan hùng vĩ, hiện tượng mây độc đáo (mũ mây, biển mây), và hệ thống cáp treo hiện đại với ga Bà Đen được Guinness công nhận là “Nhà ga cáp treo lớn nhất thế giới”. Năm 2023, núi đón 5 triệu lượt khách.
  - Tòa Thánh Cao Đài: Trung tâm của đạo Cao Đài, khánh thành năm 1955, với kiến trúc độc đáo kết hợp Á-Đông và phương Tây, thu hút du khách tâm linh.
  - Hồ Dầu Tiếng: Hồ nhân tạo lớn nhất Việt Nam, lý tưởng cho du lịch sinh thái, câu cá, chèo thuyền.
 - Di tích lịch sử: Khu di tích Căn cứ Trung ương Cục miền Nam (Tân Biên) là di tích quốc gia đặc biệt, gắn với lịch sử kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
- Lễ hội và sự kiện: Các lễ hội như lễ hội Nguyễn Trung Trực (diễn ra ngày 11-12 tháng 9 âm lịch tại Thạnh Đức, Bến Lức) và các sự kiện văn hóa tại Tòa Thánh Cao Đài thu hút đông đảo du khách.

4. Ẩm thực đặc sản
Tây Ninh nổi tiếng với các món ăn độc đáo:
- Muối tôm: Được làm thủ công, rang trên bếp lửa, kết hợp hoàn hảo với hoa quả, là món quà đặc trưng.
- Bánh tráng phơi sương và bánh tráng trộn: Bánh tráng phơi sương Trảng Bàng và bánh tráng trộn với nguồn gốc ngẫu nhiên từ Trảng Bàng là món ăn vặt nổi tiếng.
- Mãng cầu Bà Đen: Quả ngọt, dai, chắc thịt, được bảo hộ chỉ dẫn địa lý.
- Ốc xu núi Bà: Loại ốc sống trên núi, chế biến thành các món như hấp gừng sả, rang me, xào sa tế.
- Bò tơ Tây Ninh: Thịt bò tươi, thơm ngon nhờ kỹ thuật chăn nuôi đặc biệt.
- Bánh xèo Lò Gò - Xa Mát: Làm từ gạo lúa xưa của dân tộc Khmer, nhân bánh có măng rừng và gà rừng lai, ăn kèm hơn 18 loại rau rừng.

5. Khí hậu và tự nhiên
- Khí hậu nhiệt đới gió mùa: Có hai mùa rõ rệt (mưa: tháng 5-10; khô: tháng 11-4). Nhiệt độ trung bình 25,5-27°C, ít bão lũ, thuận lợi cho nông nghiệp và du lịch. Lượng mưa trung bình 1.800-2.200 mm/năm.
- Tài nguyên thiên nhiên: Đất xám chiếm 84,37% diện tích, phù hợp cho nhiều loại cây trồng. Nguồn nước mặt (sông Vàm Cỏ Đông, hồ Dầu Tiếng) và nước ngầm dồi dào hỗ trợ sản xuất nông nghiệp và công nghiệp.

6. Sự kiện gần đây
- Sáp nhập tỉnh: Việc sáp nhập Long An và Tây Ninh tạo nên một tỉnh mới với tiềm năng kinh tế mạnh mẽ, trung tâm hành chính đặt tại TP. Tân An cũ.
- Phát triển hạ tầng: Cầu Hòa Bình (Châu Thành) hoàn thành dịp 30/4/2025, kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước, là công trình giao thông quan trọng.
- Sự cố biên giới: Ngày 24/6/2025, lực lượng biên phòng phát hiện 18 kg vàng (trị giá hơn 51 tỷ VNĐ) bị bỏ lại ở khu vực biên giới Châu Thành, cho thấy hoạt động giao thương sôi nổi nhưng cũng tiềm ẩn vấn đề an ninh.

7. Tiềm năng phát triển
Tây Ninh mới được định hướng trở thành trung tâm kinh tế, du lịch, và năng lượng tái tạo của Đông Nam Bộ, với các chính sách thúc đẩy công nghiệp nông thôn, du lịch tâm linh, sinh thái, và giao thương biên giới. Việc bảo tồn văn hóa, môi trường, và phát triển bền vững cũng được chú trọng.
Tỉnh Tây Ninh mới là một vùng đất giàu tiềm năng với sự kết hợp giữa vị trí chiến lược, kinh tế đa dạng, văn hóa độc đáo, và cảnh quan thiên nhiên đặc sắc. Từ núi Bà Đen, Tòa Thánh Cao Đài, đến các đặc sản như muối tôm, bánh tráng, và mãng cầu, Tây Ninh hứa hẹn là điểm đến hấp dẫn cho du khách và nhà đầu tư.